1. 程式人生 > >關於sys CPU usage 100%問題的分析

關於sys CPU usage 100%問題的分析

原文地址:https://blogs.oracle.com/database4cn/sys-cpu-usage-100

最近一個客戶抱怨他的核心EBS資料庫出現效能問題。這是一個10.2.0.3的資料庫,
執行在Red Hat Enterprise Linux Server release 5.5 (Linux x86-64)作業系統上。

根據客戶描述,由於需要維護UPS,他們重啟了資料庫,結果重啟資料庫後他們發現只要他們的應用
開始連線資料庫,那麼主機的sys CPU使用率就會變成100%, 但是user CPU使用率幾乎是0.
而且只要停掉監聽或者應用不開啟新session連線資料庫,這個問題就會消失。

如下是問題發生期間的vmstat輸出,可見cpu中的sys(倒數第4列)幾乎100%, CPU Run Queue (第1列)


非常高,而此時free memory還有20G(第4列),看來記憶體很充裕。

SNAP_INTERVAL 15
CPU_COUNT 32

zzz ***Fri Dec 2 17:05:03 CST 2016
procs -----------memory---------- ---swap-- -----io---- --system-- -----cpu------
r  b   swpd   free   buff  cache   si   so    bi    bo   in   cs us sy id wa st
48  0      0 22026868 213392 37138888    0    0    21    31   13   39  6  8 86  0  0

44  1      0 21968452 213392 37138900    0    0     0   360 1093  537  8 92  0  0  0
44  1      0 21941632 213392 37139028    0    0     0   288 1080  371  9 91  0  0  0
......
zzz ***Fri Dec 2 17:10:12 CST 2016
procs -----------memory---------- ---swap-- -----io---- --system-- -----cpu------
r  b   swpd   free   buff  cache   si   so    bi    bo   in   cs us sy id wa st

121  2      0 21495944 218356 37142412    0    0    21    31   13   39  6  9 85  0  0
122  4      0 21486192 218356 37142432    0    0     0   308  119  753  7 93  0  0  0
121  2      0 21478868 218364 37142424    0    0     0   592   97  517  5 95  0  0  0

首先我看了一遍客戶提供的AWR,發現DB相當空閒,雖然CPU time佔據了91.2,但是總的CPU Time
在119分鐘的取樣中只有18345秒(305分鐘),相對於客戶32個CPU Core來說不是個問題。

Snap Id Snap Time Sessions Cursors/Session
Begin Snap: 38119 02-Dec-16 16:00:28 255 63.2
End Snap: 38121 02-Dec-16 18:00:18 193 48.7
Elapsed: 119.83 (mins)
DB Time: 335.30 (mins)  <<< 相當空閒

Top 5 Timed Events

Event    Waits    Time(s)    Avg Wait(ms)    % Total Call Time    Wait Class
CPU time         18,345         91.2    
os thread startup    971    937    965    4.7    Concurrency
latch free    582    657    1,128    3.3    Other
db file sequential read    4,712,799    345    0    1.7    User I/O
log file parallel write    247,562    258    1    1.3    System I/O

AWR中沒發現什麼異常,DB的alert log顯示一些無法fork程序的訊息,估計是資源緊張了。

Fri Dec  2 17:06:16 2016
Process q002 died, see its trace file
Fri Dec  2 17:06:16 2016
ksvcreate: Process(q002) creation failed

好吧,一般情況下如果我們發現CPU高,無論是sys的還是user的,我們一般的做法是先定位top function call
然後通過這些function call來定位oracle或者OS行為,並且通過這些call來搜尋與匹配已知問題。
在linux上,最方便收集這些資訊的就是用perf這個工具。關於perf,參見:

https://perf.wiki.kernel.org/index.php/Tutorial

結果客戶說他們無法安裝perf命令,不過他提到他的OS中顯示很多錯誤:

Dec  2 17:05:23 erpdb1 kernel: BUG: soft lockup - CPU#5 stuck for 10s! [oracle:15668]
Dec  2 17:05:23 erpdb1 kernel: CPU 5:
Dec  2 17:05:23 erpdb1 kernel: Call Trace:
Dec  2 17:05:23 erpdb1 kernel:  [<ffffffff8000e9a8>] __set_page_dirty_nobuffers+0xc2/0xe9
Dec  2 17:05:23 erpdb1 kernel:  [<ffffffff80007c1b>] unmap_vmas+0x522/0x904
Dec  2 17:05:23 erpdb1 kernel:  [<ffffffff80012d08>] unmap_region+0xb8/0x12b
Dec  2 17:05:23 erpdb1 kernel:  [<ffffffff80011e45>] do_munmap+0x21b/0x29a
Dec  2 17:05:23 erpdb1 kernel:  [<ffffffff800655ab>] __down_write_nested+0x12/0x92
Dec  2 17:05:23 erpdb1 kernel:  [<ffffffff80121e88>] sys_shmdt+0x5b/0x133
Dec  2 17:05:23 erpdb1 kernel:  [<ffffffff8005e28d>] tracesys+0xd5/0xe0

通過call stack,看來在回收記憶體時報錯了,推測這個錯誤應當發生在程序退出階段,
不過難以斷定這些錯誤與sys cpu高的因果關係。

結合客戶描述的現象,這看起來很像連線風暴,因此我們檢查了ps的輸出,發現程序數並未明顯增加,
不過問題最嚴重的時間斷片了。這些零碎的資訊並不能給我們一個很清晰的線索。

$ awk '/$ORACLE_SID/{n++;next}/^zzz/{if(t)print t,"-",n;t=$0;n=0}END{print t,"-",n}' XXXX_ps_16.12.02.1700.dat

zzz ***Fri Dec 2 17:04:18 CST 2016 - 235
zzz ***Fri Dec 2 17:04:33 CST 2016 - 236
zzz ***Fri Dec 2 17:04:48 CST 2016 - 229
zzz ***Fri Dec 2 17:05:03 CST 2016 - 228   <<<< 此時問題實際上已經發生了
zzz ***Fri Dec 2 17:05:19 CST 2016 - 178   <<<< 17:05 ~ 17:13 的斷片了
zzz ***Fri Dec 2 17:13:19 CST 2016 - 283   <<<<
zzz ***Fri Dec 2 17:13:34 CST 2016 - 283
zzz ***Fri Dec 2 17:13:49 CST 2016 - 196

接下來看了top,發現雖然OS的sys CPU高,不過top的process都是oracle,表明此問題一定
與oracle有點關係。

zzz ***Fri Dec 2 17:05:03 CST 2016
top - 17:05:05 up  9:24,  3 users,  load average: 41.76, 28.54, 19.68
Tasks: 660 total,  45 running, 615 sleeping,   0 stopped,   0 zombie
Cpu(s):  8.3%us, 91.7%sy,  0.0%ni,  0.0%id,  0.0%wa,  0.0%hi,  0.0%si,  0.0%st
Mem:  65993408k total, 44046040k used, 21947368k free,   213392k buffers
Swap: 62918564k total,        0k used, 62918564k free, 37139028k cached

  PID USER      PR  NI  VIRT  RES  SHR S %CPU %MEM    TIME+  COMMAND
19610 oracle   25   0 9917m 8.5g 8.5g R 101.8 13.6   1:19.76 oracle
19756 oracle   25   0 9917m 7.0g 7.0g R 100.9 11.1   1:05.76 oracle
19760 oracle   25   0 9917m 6.7g 6.7g R 100.9 10.7   1:06.56 oracle
19942 oracle   25   0 9917m 5.1g 5.1g R 100.9  8.0   0:46.67 oracle
20107 oracle   25   0 9917m 3.1g 3.1g R 100.9  4.9   0:26.39 oracle
20204 oracle   25   0 9917m 1.2g 1.2g R 100.9  1.9   0:10.63 oracle
19486 oracle   25   0 9917m 9.3g 9.3g R 99.9 14.8   1:25.10 oracle
19721 oracle   25   0 9917m 6.9g 6.8g R 99.9 10.9   1:08.22 oracle

那麼問題來了,oracle軟體一般都是執行user code,因此大多數情況下會消耗user space
的CPU,怎麼會消耗sys CPU呢? 先man一下top:

sy - This is the amount of time that the CPU spent running the kernel.
All the processes and system resources are handled by the Linux kernel.
When a user space process needs something from the system, for example
when it needs to allocate memory, perform some I/O, or it needs to
create a child process, then the kernel is running.

這說明oracle程序是有可能消耗kernel space的CPU的,比如申請記憶體,執行I/O等。
挑出上面的top列出的程序,在ps輸出中找規律:

$ grep 19610 Dec*
TIME           USER       PID  PPID PRI %CPU %MEM    VSZ   RSS WCHAN  S  STARTED     TIME COMMAND
Dec 2 17:03:17 oracle  19610     1  14 78.5  0.9 10155628 605564 -   R 17:03:10 00:00:05 ora_q002_XXXX
Dec 2 17:03:32 oracle  19610     1  14 57.6  2.1 10155628 1437940 -  R 17:03:09 00:00:13 ora_q002_XXXX
Dec 2 17:03:47 oracle  19610     1  14 67.6  4.3 10155628 2868692 -  R 17:03:10 00:00:25 ora_q002_XXXX
Dec 2 17:04:02 oracle  19610     1  14 75.8  6.9 10155628 4559708 -  R 17:03:09 00:00:40 ora_q002_XXXX
Dec 2 17:04:18 oracle  19610     1  14 76.7  9.1 10155628 6015688 -  R 17:03:10 00:00:52 ora_q002_XXXX
Dec 2 17:04:33 oracle  19610     1  14 70.9 10.4 10155628 6865876 -  R 17:03:09 00:00:59 ora_q002_XXXX
Dec 2 17:04:48 oracle  19610     1  14 67.7 11.6 10155628 7684088 -  R 17:03:09 00:01:07 ora_q002_XXXX
Dec 2 17:05:03 oracle  19610     1  14 68.9 13.3 10155628 8838576 -  R 17:03:10 00:01:18 ora_q002_XXXX

$ grep 19756 Dec*

TIME           USER       PID  PPID PRI %CPU %MEM    VSZ   RSS WCHAN  S  STARTED     TIME COMMAND
Dec 2 17:03:47 oracle  19756     1  16 50.0  0.3 10155628 222508 -   R 17:03:44 00:00:02 oracleXXXX (LOCAL=NO)
Dec 2 17:04:02 oracle  19756     1  14 47.9  1.4 10155628 961764 -   R 17:03:43 00:00:09 oracleXXXX (LOCAL=NO)
Dec 2 17:04:18 oracle  19756     1  14 55.5  3.0 10155628 2021664 -  R 17:03:44 00:00:18 oracleXXXX (LOCAL=NO)
Dec 2 17:04:33 oracle  19756     1  14 68.4  5.6 10155628 3703572 -  R 17:03:43 00:00:34 oracleXXXX (LOCAL=NO)
Dec 2 17:04:48 oracle  19756     1  14 75.4  8.2 10155628 5459948 -  R 17:03:43 00:00:49 oracleXXXX (LOCAL=NO)
Dec 2 17:05:03 oracle  19756     1  14 80.6 10.9 10155628 7217680 -  R 17:03:44 00:01:04 oracleXXXX (LOCAL=NO)

從以上輸出可以發現一個明顯規律: 這些程序的RSS在1分多鐘從幾十M變成7~8G,但是VSZ卻沒有變化。
接著man ps

VSZ: virtual memory usage of entire process. vm_lib + vm_exe + vm_data + vm_stack
RSS: resident set size, the non-swapped physical memory that a task has used (in kiloBytes). (alias rssize, rsz).

任何一個oracle程序的VSZ約等於SGA加上這個程序的PGA(實際上VSZ還包含一些kernel記憶體),正常情況下一個程序的pga是很小的。
以上輸出中VSZ沒有改變,因此發生巨大變化的RSS申請的記憶體一定不是PGA而是SGA(因為如果增長的是PAG那麼VSZ也會跟著增長)。
好吧,那麼只有一個可能了,那就是這個程序在touch整個sga,為什麼會這樣?

我們需要再回到原點再看一眼AWR的資料庫引數資訊,赫然發現如下內容:

sga_max_size    10250878976
sga_target    8304721920
pre_page_sga    TRUE  <<<< 看這裡

這個設定中的sga_max_size正好10g,與我們在ps中看到的VSZ正好相等。

問題的原因是客戶設定了pre_page_sga=true,這樣在oracle程序啟動階段會touch整個SGA,
這個過程中會呼叫OS的sys call來touch 整個 shared memory entry,因此引發了高SYS CPU消耗。
參見如下文件的描述:

Health Check Alert: Consider setting PRE_PAGE_SGA to FALSE (Doc ID 957525.1)

回過頭來再看alert log,觀察引數pre_page_sga是什麼時候改的,發現它在很久以前的很多次重啟就是true了。
也就是說,這個問題一直都存在,只是客戶最近維護UPS之後才發現,維護UPS這個資訊誤導了我們。